जास्त प्रमाणात मीठ खाल्ल्याने होणारे धोकादायक परिणाम! सत्य जाणून घ्या!
सूचना: हा लेख फक्त माहितीच्या उद्देशाने आहे आणि कोणत्याही आरोग्य समस्येसाठी प्रथम आपल्या चिकित्सकाशी सल्लामसलत करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे
आजकालच्या फास्ट फूडच्या जमान्यात लोक नकळत प्रमाणापेक्षा अधिक मीठ सेवन करत आहेत. पण WHO (जागतिक आरोग्य संघटना) नुसार, दिवसाला 5 ग्रॅम (1 चमचा) पेक्षा जास्त मीठ खाल्ल्यास आरोग्यावर गंभीर परिणाम होऊ शकतात. मीठात मुख्यतः सोडियम असतो, जो शरीरातील द्रव संतुलन आणि रक्तदाब नियंत्रित ठेवण्याचे काम करतो. मात्र, अतिरीक्त सोडियममुळे हृदयविकार, उच्च रक्तदाब, किडनी विकार, हाडांची झीज आणि मेंदूचे आजार होऊ शकतात.
जास्त प्रमाणात मीठ खाल्ल्याने होणारे 10 धोकादायक परिणाम:
- उच्च रक्तदाब (Hypertension) वाढतो
- मीठातील सोडियम शरीरात पाणी धरून ठेवते, त्यामुळे रक्तवाहिन्यांवर ताण येतो आणि रक्तदाब वाढतो.
- American Heart Association नुसार, जास्त मीठ खाल्ल्याने 40% लोकांना उच्च रक्तदाबाचा धोका असतो.
- उच्च रक्तदाबामुळे हृदयविकार आणि स्ट्रोकचा धोका वाढतो.
- हृदयविकाराचा धोका वाढतो
- जास्त मीठमुळे रक्तदाब वाढतो आणि हृदयावर ताण येतो.
- British Medical Journal नुसार, सोडियमच्या जास्त सेवनामुळे कोरोनरी आर्टरी रोग होऊ शकतो.
- हार्ट अटॅक आणि स्ट्रोकचा धोका 25% ने वाढतो.
- किडनीवर परिणाम होतो
- जास्त मीठ खाल्ल्याने किडनीमधील फिल्टरिंग सिस्टमवर ताण येतो, ज्यामुळे किडनी फेल होण्याची शक्यता वाढते.
- National Kidney Foundation नुसार, अति सोडियम सेवनाने मूत्रपिंडातील (Nephrons) पेशींची झीज होते आणि क्रिएटिनिन लेव्हल वाढतो.
- हाडांची झीज (Osteoporosis) होते
- जास्त सोडियममुळे कॅल्शियम मूत्राद्वारे बाहेर टाकले जाते, त्यामुळे हाडे कमजोर होतात.
- Journal of Bone and Mineral Research नुसार, महिलांमध्ये जास्त मीठ सेवन केल्याने ऑस्टिओपोरोसिस होण्याचा धोका 30% ने वाढतो.
- शरीरात पाणी धरून ठेवते (Water Retention)
- जास्त मीठ खाल्ल्याने शरीरात फुगलेपणा (bloating) आणि सूज येते.
- यामुळे चेहरा, पाय आणि हात सुजलेले दिसतात.
- मेंदूवर परिणाम (Cognitive Decline)
- Neurology Journal नुसार, जास्त मीठ खाल्ल्याने मेंदूतील रक्तप्रवाह कमी होतो, ज्यामुळे स्मरणशक्ती कमजोर होते.
- अल्झायमर आणि मेंदूचे आजार होण्याचा धोका वाढतो.
- पचनसंस्थेवर परिणाम होतो
- जास्त मीठ खाल्ल्याने आंबटपणा, गॅस आणि अपचन होऊ शकते.
- Gut Health Journal नुसार, अति मीठ सेवनाने पचनसंस्थेतील चांगल्या जिवाणूंची संख्या कमी होते.
- त्वचेच्या समस्या वाढतात
- मीठ जास्त प्रमाणात घेतल्याने त्वचेला नमी कमी मिळते आणि त्वचा कोरडी होते.
- Dermatology Research नुसार, अति सोडियममुळे मुरुम आणि त्वचेवरील लालसरपणा वाढतो.
- वजन वाढू शकते
- मीठ जास्त घेतल्याने भूक जास्त लागते आणि जंक फूड खाण्याची सवय लागते, त्यामुळे लठ्ठपणा वाढतो.
- Obesity Reviews नुसार, जास्त मीठ सेवन करणाऱ्या लोकांचे BMI जास्त असते.
- कॅन्सरचा धोका वाढतो
- World Cancer Research Fund नुसार, अति सोडियम सेवन केल्याने पोटाचा कॅन्सर होण्याची शक्यता वाढते.
- प्रोसेस्ड फूड आणि लोणच्यांमध्ये असलेल्या मीठामुळे पचनसंस्थेवर वाईट परिणाम होतो.
कोणते पदार्थ जास्त मीठ असलेले आहेत?
प्रोसेस्ड फूड (चिप्स, पिझ्झा, बर्गर)
लोणची आणि पापड
रेडी-टू-ईट पदार्थ (नूडल्स, सूप, सॉसेस)
चीज आणि प्रोसेस्ड डेअरी
कोल्ड्रिंक्स आणि एनर्जी ड्रिंक्स
मीठ किती प्रमाणात घ्यावे?
- WHO नुसार, रोज 5 ग्रॅम (1 चमचा) पेक्षा कमी मीठ खाल्ले पाहिजे.
- उच्च रक्तदाब असणाऱ्यांनी 2.3 ग्रॅमपेक्षा कमी सोडियम घ्यावे.
- हिमालयन पिंक मीठ किंवा रॉक सॉल्ट (सैंधव) हे जास्त चांगले पर्याय आहेत.
निष्कर्ष:
जास्त मीठ खाल्ल्याने हृदय, किडनी, हाडे, मेंदू आणि त्वचेवर वाईट परिणाम होतो.
मीठाचे प्रमाण कमी करण्यासाठी प्रोसेस्ड फूड टाळा आणि घरचे ताजे अन्न खा.
संतुलित मीठ सेवन केल्याने शरीर निरोगी राहते आणि अनेक आजार टाळता येतात.
महत्त्वाचे प्रश्न आणि उत्तरे (FAQs):
- रोज किती मीठ खाणे सुरक्षित आहे?
- दिवसाला 5 ग्रॅम (1 चमचा) पेक्षा जास्त मीठ खाऊ नये.
- कमी मीठ खाल्ल्यास काय होते?
- शरीरातील इलेक्ट्रोलाइट्स असंतुलित होऊ शकतात, पण अति मीठ टाळणे महत्त्वाचे आहे.
- हिमालयन मीठ आणि साधे मीठ यामध्ये काय फरक आहे?
- हिमालयन मीठ नैसर्गिक आणि खनिजयुक्त असते, तर साध्या मीठात केवळ सोडियम क्लोराइड असतो.
- जास्त मीठ खाल्ल्यास लगेच काय करावे?
- भरपूर पाणी प्यावे आणि ताज्या फळभाज्या खाव्यात.
- लोणच्यामधील मीठ हानिकारक आहे का?
- होय, लोणच्यामध्ये सोडियम जास्त असल्याने रक्तदाब वाढू शकतो.
