गिलियन बैरे सिंड्रोम किती दुर्मिळ आहे? जाणून घ्या त्याचा वास्तविक धोका

सूचना: हा लेख फक्त माहितीच्या उद्देशाने आहे आणि कोणत्याही आरोग्य समस्येसाठी प्रथम आपल्या चिकित्सकाशी सल्लामसलत करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे

गिलियन बैरे सिंड्रोम हा एक दुर्मिळ पण गंभीर न्यूरोलॉजिकल विकार आहे. जाणून घ्या त्याचे संभाव्य धोके, लक्षणे आणि आधुनिक उपचार पद्धती.

गिलियन बैरे सिंड्रोम (Guillain-Barré Syndrome, GBS) हा एक दुर्मिळ, परंतु गंभीर ऑटोइम्यून न्यूरोलॉजिकल विकार आहे, जिथे शरीराची रोगप्रतिकारक प्रणाली स्वतःच्या परिधीय मज्जासंस्थेवर हल्ला करते. हा आजार दरवर्षी सुमारे 1,00,000 लोकांपैकी 1 ते 2 जणांना होतो, म्हणजेच त्याचा प्रसार अत्यंत कमी आहे. तरीही, याची तीव्रता आणि संभाव्य गुंतागुंत पाहता, याकडे दुर्लक्ष करणे धोकादायक ठरू शकते.

GBS चा मुख्य धोका म्हणजे वेगाने वाढणारी स्नायू कमजोरी आणि पक्षाघात, जो काही आठवड्यांत तीव्र होतो आणि गंभीर प्रकरणांमध्ये श्वसनमार्गावरील स्नायूंवर परिणाम होऊ शकतो. या आजाराची सुरुवात अनेकदा संसर्गानंतर (विशेषतः कॅम्पिलोबॅक्टर जेजुनी बॅक्टेरिया, फ्लू, झिका व्हायरस, कोविड-19, किंवा इतर व्हायरल संसर्गानंतर) होते. त्यामुळे, कोणत्याही सामान्य संसर्गानंतर अचानक पायात मुंग्या येणे, कमजोरी वाटणे, किंवा हालचालींवर नियंत्रण सुटणे याकडे गांभीर्याने पाहायला हवे.

गिलियन बैरे सिंड्रोम किती घातक आहे?

✔ 85-90% रुग्ण 6 महिने ते 1 वर्षात पूर्ण बरे होतात.
✔ 5-10% रुग्णांना कायमस्वरूपी स्नायू कमजोरी राहू शकते.
✔ 3-5% प्रकरणांमध्ये श्वास घेण्यास अडथळा येऊन मृत्यू होऊ शकतो.
✔ योग्य उपचार घेतल्यास, ICU किंवा व्हेंटिलेटरच्या गरजेचे प्रमाण मोठ्या प्रमाणात कमी होते.

उपचार आणि प्रतिबंधात्मक उपाय:

GBS साठी कोणताही निश्चित प्रतिबंध नाही, पण इम्युनोग्लोब्युलिन थेरपी (IVIG) आणि प्लाझ्मा एक्सचेंज (Plasmapheresis) हे उपचार यशस्वी ठरतात. लसीकरण आणि संसर्गजन्य आजारांपासून बचाव करणे देखील धोका कमी करू शकते.

निष्कर्ष:

गिलियन बैरे सिंड्रोम अत्यंत दुर्मिळ आहे, परंतु त्याचा धोका गंभीर आहे. योग्य वेळी लक्षणे ओळखून उपचार घेतल्यास बहुतेक रुग्ण पूर्णपणे बरे होऊ शकतात. संसर्गानंतर कोणत्याही असामान्य स्नायू कमजोरीची त्वरित तपासणी करणे आवश्यक आहे.